Kimyon

KİMYON

HAZIM YOLLARINDA ETKİSİ ÇOK FAZLADIR :

Mideyi uyartarak ifrazatını artırır, hazımsızlığı giderir. İştah açar, bilhassa çocuklarda sinirden ileri gelen iştah­sızlığı çabucak giderir.
Çok iyi hazmettiricidir, bilhassa yemeklerinin çabuk hazmı sağlar. Et ve et sulu yemeklerin bozulmasını, kokması­nı önler. Gıdaların barsaklarda gaz yapmasına mani olur.
filide ve barsakta bol gaz .Söktürür.
Mide spazmını geçirir.
Gazdan olan karın ağrısını (bilhassa çocuklarda) iyi eder.
Mide bozulmasını düzeltir.
Hava yutmayı önler.

SİNİR SİSTEMİNDE ETKİLİDİR :
Sinirlere sükunet verir, baş dönmesini geçirir. Sinirlerden ileri gelen kalb çarpıntılarını zamanla giderir.
Kimyonun Diğer Bir Açıklaması
Maydanozgiller familyasındandır. Diğer adları Avcar, Acem kimyonu, Kemmon, Zira (Sivrihisar).

15 ve 100 cm boylarında, dallara ayrılan dik gövdeli, bir yıllık, otsu bir bitkidir. Almaşık dizilişli, elips biçimli, şeritsi, ince yaprakları vardır. Yaz aylarında dal uçlarında şems iye m s i beyaz ya da soluk pembe çiçekler açar.

Çiçekler solunca, yerlerinden 5-6 mm uzunluk ve 1.5-2 mm genişlikte, iğ biçimi ve ikiye bölünebılen sarımsı . esmer ya da soluk yeşil meyveler ortaya çıkar. Her bir parçada kaburga biçimli beş uzun çıkıntı bulunur.

Üretim için şubat ya âa genellikle mart aylarında tohum ekilir. Meyveler tam olgunlaşmadan genellikle eylül ayında toplanır, gölgelik ve havadar bir yerde demetler halinde kurutulur, dövülerek tohumlar yaprak ve saplardan ayıklanır.

Kimyon olarak kullanılan güçlü kokulu ve özel lezzetli baharat işte bu tohumlardır. Bunlar genellikle öğütülmüş, un ya da toz haline getirilmiş halde kullanılır.

Anayurdu Mısır, Suriye ve Hindistan’ın yüksek kesimleri olmakla birlikte, günümüzde Kuzey Afrika ülkeleriyle birlikte, Almanya, isviçre, Hollanda, Morveç, Macaristan, Çekoslovakya, Romanya, italya, ispanya, Avusturya gibi Avrupa ülkelerinde, İran, Çin, Japonya, Afganistan gibi Asya ülkelerinde, Rusya’da, Meksika’da, Türkiye’de (Eskişehir, Sivrihisar, Polatlı, Konya…) baharat olarak kullanılan meyveleri için yetiştirilir.

İÖ 1500 yıllarında Mısır’da kullanıldığına. Roma döneminde de baharat olarak işlem gördüğüne ilişkin kayıtlar bulunmaktadır.

Yine Eski Mısır’da ve 15. yy’da İngiltere’de diş ağrısını gidermek için kullanılmıştır. Bunun için incirle birlikte ufalanıp sirke ya da kırmızı şarabın içinde kaynatılır ve ağrıyan dişin üzerine dışardan uygulanırmış.

Romalılardan bu yana kullanılan bir baharat ve ilaç olan kimyon Türkiye’nin ihraç ürünlerinden biridir.

Bileşiminde sabit ve uçucu yağ, reçine, tanen; uçucu yağda da kumin aldehit, peril aldehit, terpinen, pinen bulunur.

Hz. Muhammet’in kimyonla iigili olarak “Kimyon midede değişmez ve bozulmaz” seklinde bir hadis-i şerifi bulunmaktadır.

Kimyonun sindirim kolaylaştırıcı, iştah açıcı, idrar ve gaz söktürücü, uyarıcı, cinsel gücü artırıcı, terletici, ishali hafifletici, emzikli annelerde süt artırıcı etkilen vardır.

Bunun için 0.5-1 gramlık haplar günde birkaç kez içilir. Şöyle de olabilir: 20-50 gram kimyon 1 litre (5 bardak) suyla kaynatılır ya da bu miktar kaynar su bu miktar kimyonun üzerine dökülür ve günde iki-üç bardak içilir.

Kuzey Afrika, Asya, Latin Amerika mutfaklarında olduğu gibi Türk mutfağında da yaygın bir kullanım alanı vardır kimyonun. Köfteden et, balık ve sebze yemeklerine, dolmalara, çorbalara, kızartmalara, pastırma çemenine, salamuraya, sucuklara, salatalara, peynire, pastalara, ekmeklere kadar pek çok yiyeceğe koku ve ek lezzet vermesi için tek başına ya da diğer bazı baharatlarla birlikte eklenir.

Parfüm sanayiinde de değerlendirilir.

Kimyonun etkilerini modern tıp da kabul eder. Ama dikkat, hamileler, emzikli anneler ve 3 yaşından küçük çocuklar kesinlikle kullanmamalıdır!