Çocuğun İlk Çığlıkları ve İlk Sözcükleri

İLK ÇIĞLIKLAR VE İLK SÖZCÜKLER

Konuşma, çocuğun zekasının en belirgin göstergelerinden biridir.

Çocuğun konuşması için, sinir hücrelerinin belirli bir olgunluk kazanmış olması gerekir. Öte yandan konuşma, duygusal yaşamın öğelerinin tümüne, bu arada da çocuğun başkalarıyla sözle ilişki kurma gereksinimine bağlıdır.

Bu alandaki gelişme aşağıdaki biçimde olur:

— doğum sırasında çocuk ilk çığlıklarını atar;

— 2. aya doğru çocuk, önce a gib;i sesli (ünlü) harfleri çıkarır ve sabahtan akşama kadar tekrarlar. «Konuşması» kendisini iyi hissettiğini, mutlu olduğunu, yani karnının tok, altının kuru olduğunu gösterir. Kendi söylediklerini dinleyerek söz ve işitme alıştırmaları yapar;

— 5 vede 6. aylara doğru sesli ve seasizleri (ünlü ve ünsüzleri) birlikte kullanmaya başlayarak (sürekli meme emmek, damak ve dudak kaslarını daha etkin, becerikli ve duyarlı yapmıştır) «ba, pa, ta, da, ma, va» gibi ilk hecelerini söyler;

— 6. ve 9. aylar arasında da alıştırmalarını sürdürür; ilk hecelerini tekrarlar, sonra «ge, ga» gibi daha gırtlaktan gelen hecelere ilgi gösterir;
bebegin-ilk-sozleri

— 10. ve 12. aylar arasında kendine özgü kelime dağarcığı oluşur; «baba, anne., atta, hala» demeyi öğrenmiştir (bu sözcükleri bazen aynı ânda pek çok anlam için kullanabilir). «Hayır» demesini bilir ya da en azından anlamının farkındadır; bu dönemde aşağı yukarı bütün sesleri çıkarmaktadır ve sözcükleri telaffuza hazırdır;

— 15 aylıkken, «baba, anne, atta»ya, bozuk telaffuz ettiği, ama anlamlan açıkça anlaşılan başka kelimeler ekler;

— 18 aylık olduğunda sözcük dağarcığında yaklaşık 20 sözcük vardır;

— 21. ayda sözcük dağarcığı 100′ü aşmış, «anne, gitmek» gibi, sözcükleri eşlemeye başlamıştır;

— 24. ayda gerçekten konuşmaya başlar”, çok sözcüklü cümleler yapar, kendinden adıyla sözeder;

— 30 aylık olduğunda, adını kullanacak yerde «ben» der, «sen» ve «biz»i öğrenir. Bu, çocuğun ruhsal gelişmesinin ve kişiliğinin evriminin önemli bir aşamasıdır;

— 3 yaşına geldiğinde düzgün bir biçimde konuşma yeteneğini kazanmıştır; sözcük dağarcığı da günden güne zenginleşecektir.

Yaşına göre çocuğun sözcük dağarcığı aşağıdaki kapsamdadır:

— 1 yaşında: yaklaşık 3-4 sözcük;

— 18 aylık: yaklaşık 20 sözcük;

— 24 aylık: yaklaşık 260 sözcük;

— 30 aylık: yaklaşık 430 sözcük;

— 3 yaşında: yaklaşık 900 sözcük.

Verilen sayılar, kullandığı sözcük dağarcığına ilişkindir; aslında çocuk bunlardan çok daha fazlasını anlar.

Çocuk için, sözcükleri biraraya getirerek cümle yapmak güçtür.

10 aylıkken 100 çocuktan biri 2 ya da daha çok sözcüğü biraraya getirebilir; 1 yaşında bu oran 9/100; 18. ayda 60/100; 2,5 yaşında 99/100; 3 yaşında ise 100/100 olur.

2 yaşında bazı çocuklar her şeyi. anlar, ama konuşmak istemezler. Çoğunlukla da, apansızın ve kurulu cümlelerle konuşmaya başlarlar.

3 YAŞINA KADAR ÇOCUKLARIN BEDEN DURUŞU GELİŞMESİ ÇİZELGESİ

ÇOCUĞUN BAŞINI TUTUŞU VE OTURUŞU

— doğumdan sonra: Dertop durur

— 1 aylık: Başı omuzuna sarkar; bebek kısa bir süre için başını yastıktan ayırabilir

— 3 aylık: Başını dik tutar

— 3 vede 4 aylar arası: Yüzükoyun yatarken başını kaldırabilir

— 4-5 ay arası: Yüzükoyun yatarken dirsekleri üstünde doğrulabilir

— 5,5 aylık: Başını dik tutar ve her yöne çevirebilir

— 5-6 ay arası: Sırtüstü yatarken başını yastıktan ayırır; kol ve bacakların bükük duruşu sona erer

— 4 aylık: Kısa bir süre oturur durumda kalabilir

— 6 aylık: Kısa bir süre desteksiz, bedeninin üst bölümü öne eğik, bacakları 90° açık oturur durumda kalabilir

— 9 aylık: Desteksiz, uzun süre oturur; öne ve yana eğilir; doğrulur; tek başına oturur

AYAKTA DURUŞU

HAREKET YETENEĞİ VE ETKİNLİK

— 5-6 ay arası: Ayaklarının üstünde tutulmaktan hoşlanır

— 7,5 aylık: Annenin yardımıyla bir an ayakta durabilir

— 9 aylık: Parkının ya da bir iskemlenin parmaklıklarına tutunarak ayakta durur

— 10 aylık: Oturmaktayken ayağa kalkabilir

— 9-10 ay arası: Emekler

— 11-13 ay arası: Yardımla yürür

— 13-15 ay arası: Desteksiz, tek başına yürür

— 18 aylık: Merdiveni 4 ayak çıkar

— 18-20 ay arası: Elinden tutulursa merdiven çıkar

— 21-22 ay arası: Merdiven iner

— 2 yaşında: Merdiven iner ve çıkar

— 30 aylık: Desteksiz, tek ayağının üstünde kısa bir an dengede durabilir

— doğumdan sonra: Hareketler istemsizdir; bebek gürültü duyduğunda hareketsizleşir

— 1,5 aylık: Gözlerini bir nesneye dikebilir

— 2 aylık: Hareket eden şeyleri izler

— 3 aylık: Annenin kucağında otururken bir şeye bakmak için başını çevirebilir; ellerini seyreder; eline bir şey konursa parmaklarını üstüne kapatır ve elindekini bırakmcaya kadar istemsiz hareketler yapar

— 4 aylık: Elinde tuttuğu şeyi görür ve gözleriyle izler; bununla gürültü yapar

— 5-6 aylık: Uzatılan şeyi alır ve evirip çevirir

— 6-7 aylık: Gördüğü şeyleri alır, ağzına götürür, bunları yere atmaktan hoşlanır; ayaklarını keşfeder, oynatır, ellerine alır ve ağzına götürür

— 8 aylık: Eşyaları avucunun dış yanıyla yakalar

— 9-12 aylık: Baş ve işaret parmaklarım kıskaç gibi kullanmaya başlar; bu, gerçek bir alış hareketidir

30. aya yaklaşırken çocuk hâlâ konuşmuyorsa bir uzmana başvurmak gerekir: Çocuğun konuşmaması, işitme kusurundan ya da zeka yetersizliğinden ileri gelebileceğinden, nedenini araştırmak için derinliğine incelemeler yapmak yararlı olur.