Çocuklarda Sinirsel Bozukluklar

ÇOCUKLARDA SİNİRSEL BOZUKLUKLAR

Çocukta iki tür bozukluk sözkonusu olabilir:

— zihinsel bozukluklar;

— hareket yeteneği bozuklukları. Bozukluklar çok çeşitli derecelerde olabilir. Zihinsel bozukluklarda ölçüt, zeka geriliği derecesini
belirleyen zeka ortalaması (IQ) testidir. Zeka geriliği, zihinsel işlevlerin gelişmesindeki geriliktir. Çevreye uyma ve öğrenme güçlüğü, biçiminde belirir.

Sinirsel bozukluğu olan çocuklara, özel kuruluşlarda, durumlarına uygun özel özen gösterilir. Bu kuruluşlarda çocuklar aşağı yukarı normal bir eğitim görür, başka çocuklarla temas kurma olanağı bulur.



Sıralama şöyledir-.

— hafif gerilik: IQ, 65-80 arasındadır; bu çocuklar tam özerkliğe kavuşabilir ve erişkin yaşa geldiklerinde toplum içinde çalışabilirler;

— orta gerilik: IQ, 50-65 arasındadır; çocuklar kısmi bir özerkliğe kavuşabilir ve ilerde ufak tefek işler yapabilirler;

— ağır gerilik: IQ, 30 vede 50 arasındadır; özerklik çok sınırlıdır; ancak çok kolay işler yapabilirler;

— tam geri zekalılık: IQ, 30′un altındadır, hemen hiç bir iş yapamazlar.

Hareket yeteneği bozuklukları da derece derecedir:

— hareket yeteneği bozukluğu doğuştan (doğuştan bir oluşum bozukluğu olan omurga çatlaklığı gibi; bu durumda, omurga kanalının arka çeperinin bir bölümü açıktır) olabilir;

— bozukluk, annenin gebeliğin ilk iki ayında kızamıkçığa yakalanmış olmasının sonucu olabilir;

— bozukluk, doğumun kötü koşullar altında geçmiş olmasından ileri gelebilir;

— hareket yeteneğindeki azalma, doğumdan sonra ortaya çıkmış olabilir: Çocuk felci; zehirlenme; beyin zarları iltihabı; mültipl skleroz, dolaşım bozuklukları sonucu kas hastalıkları.

Sinirsel bozukluğu olan çocuğun aile içindeki durumu

Eskiden, sinirsel bozukluğu olan çocuk aile için bir utanç kaynağı olarak görülür, çoğunlukla kimseye gösterilmezdi. Günümüzde aileler buv çocukların utanılacak bir şey olmadıklarını ve onlara yardımcı olmak için elden gelenin yapılması gerektiğini anlama yolundadırlar.

Bu tür bir çocuğa yardım edilmeli, ama sinirlerini bozacak ölçüde aşırı bir acıma duygusu ser-gilenmemelidir. Bu durumdaki çocuğun gereksinimi genellikle belli belirsiz bir yardım ve sürekli teşviktir. Çocuk elden geldiğince kendi-olanaklarıyla başının çaresine bakmaya alıştırılmak, her gün bu yönde yeni bir çaba (çok küçük de olsa) göstermesi istenmelidir. Ona da güvenmek ve bazı şeyler için kendi başına karar verip yapmasını sağlamak gerekir.

Çocuk olduğu gibi kabul edilmeli, ana-baba, bozukluğun sorumluluğunu karşılıklı olarak birbirlerine yüklemekten ya da bu nedenle çocuğa düşman olmaktan kaçınmalıdır. Bu gibi tutumların hiç bir yararı yoktur.

Sinirsel bozukluğu olan çocuğun sezgileri çoğunlukla büyük ölçüde gelişmiştir; kişilerin kendisine karşı tepkilerini ve duygularını hemen ve çok iyi anlar.

Böyle bir çocuk karşısında elden geldiğince doğal davranmak gerekir; böylece o da, durumunu daha iyi kabullenecektir.

Sinirsel bozukluğu olan çocuğun özel bakını merkezlerindeki durumu

Çocuk, yakınlarına karşı çok saldırgan bir tutum içindeyse (çoğunlukla aile ortamı uygun olsa bile, durum böyledir), özel bir bakım merkezine konması gerekebilir.

Bakım merkezlerinde çocuğa gerekli özel özen gösterilir, yeteneklerine uygun öğretim sağlanır.

Bu kuruluşların üstünlüğü, çocuğun duyusal ve hareketsel edinimlerini, konuşmasını, dolayısıy-le de öteki çocuklarla ilişki kurma olanaklarını ge-liştirmesidir.

Çocuk bu merkezlerde ruhsal bir destek bulur; ama gene de aile ile bağlarının kopmamasına dikkat edilmelidir.

Büyük yanılgılara düşmeyi önlemek için, ana-baba ile özel bakım merkezinin eğiticileri arasındaki işbirliği sürekli olmalıdır.

Bu arada, durumu iyice tartmadan çocuğu acele bir kararla özel bakım merkezine vermemek, çok özel durumlar dışında da sürekli orada bırakmamak gerekir.

Çocukta bir sinirsel bozukluk olduğunun teşhisi önce, bazı anormalliklerin farkına varan aileler, daha sonra 1 ve 2 yaşlarındaki çocukları düzenli olarak muayene eden hekimler, okul çağında da öğretmenler tarafından yapılır.

Teşhis önemlidir. Kişiliğini ve anormalliklerini belirlemek için, çocuğun bir süre gözlenmesi gerekir.

Sinirsel bozukluğu olan çocukların tedavisi özel kuruluşlarda gerçekleştirilir. Bunlar arasında tedaviye ağırlık verilen kuruluşlar (körler, sa-ğır-dilsizler, hareket yeteneği eksikliği gösterenler için), okul çağı çocuklarında görülen zeka gerilikleri için de ruh sağlığı dispanserleri sayılabilir.