SPONSORLU BAĞLANTILAR

31 Ağustos 2010 Salı

Süt Çocuğunda İvegen Su Yitimi


Halk arasında «çocuk kolerası» da denilen ivegen su yitimi, son yıllarda süt çocuklarının sağlık korumasındaki büyük ilerlemelere, enfeksiyonların önünün alınmış olmasına ve mide-barsak iltihaplarının tedavi edilebilmesine karşın, hâlâ sık raslanan ve ciddi bir durumdur. Öldürücü olabilir, ama ender durumlar dışında, vaktinde alınan tedavi önlemleriyle iyileştirilebilir.

İvegen su yitimi, kusma ya da ishal nedeniyle organizmadan su yitirilmesi anlamına gelir. Yetişkinlerde olağan karşılanabilecek rahatsızlıklara süt bebeğinin gösterdiği aşırı duyarlık, süt bebeğinin su dengesinin henüz sağlamlaşmamış olmasıyla açıklanabilir. Nitekim, süt çocuğu, organizmasındaki suyun yüzde 15 vede 20’sini her gün yeniler: 6 kg’ lık bir bebek, günde 800-900 sm3 su içer. 90 kg’lık bir yetişkinin gereksinimleri aynı olsa bu hesapla günde 10 kg su içeceği düşünülürse, miktarın önemi daha iyi anlaşılır. Organizmasından yitirilen su çeşitli nedenlerle yerine konamazsa, süt çocuğu acil tedavi gerektiren ciddi bir tehlikeyle karşılaşır. 18 aylık olduktan sonra, organizmanın su dengesi bir ölçüde yerleşirse de, ciddi bir su yitimine katlanamaz.

NEDENLER

En sık raslanan nedenler enfeksiyonlardır. 2 tür enfeksiyon sözkonusu olabilir: Mide-barsak en-: feksiyonlari; sindirim kanalı dışında yeralan enfeksiyonlar. Sindirim kanalı dışında yeralan enfeksiyonlar da, ishal ve kusma yapabilir.

En sık görülenler ivegen mide-bağırsak enfeksiyonlarıdır. Barsağın mikrop örtüsü dengesinin apansızın bozulması sonucu ortaya çıkarlar. Dengeyi bozan, hastalık yapıcı etkenlerdir (özellikle kolibasili). Bunlar çoğunlukla insandan yiyecek maddelerine, bunlardan da yeniden insanlara geçer.

Sindirim kanalı dışındaki enfeksiyonların tümü (sidik yolları, akciğer ya da beyin zarları enfeksiyonları), ishal ve kusmalara yolaçabilirler. Orta kulak iltihabı çok tehlikeli olduğundan, su yitimine uğrayan her süt çocuğunun kulak zarlarının muayenesi temel bir kuraldır.

Daha az görülen sıvı yitimi nedenleri arasında, nedenleri ne olursa olsun fazla kusmalar, yazın ya da tersine kışın fazla ısıtılmış bir odada bırakılan süt çocuklarında görülen «sıcak çarpması», böbrek kökenli su yitimleri (şeker hastalığı, şekersiz şeker hastalığı, böbrek yetmezliği) de olarak sayılabilir.

TEŞHİS

Süt çocuğunun görünüşü daha başlangıçta kaygı verici ve su yitimi teşhisini akla getirici bir hal alır: Rengi grileşir, gözlerinin çevresinde morluklar belirir, bakışları bir noktaya dikili ve kaygılıdır, burnu incelmiş, bağırması güçsüz, dili ve dudakları kurudur. Ateş yükselmesi su yitiminden ileri geliyorsa, yitirilen su yerine konduğunda, normale döner. Deri, esnekliğini yitirmiştir; baş ve işaret parmakları arasında sıkıldığında eski durumuna dönmeyip kırışık olarak kalır; deri altı dokusu «hamursulaşmış» izlenimi verir. Kilo yitimi de önemli ölçüdedir: Beden ağırlığının yüzde 10′unu bulabilir. Bu durumda süt çocuğunu hemen hastaneye kaldırarak, yitirilen suyu damar yoluyla, (serum biçiminde) yerine koymak gerekir.

Yukarda sözü edilen deri belirtisini, ancak bilgili bir gözlemci farkedebilir.

EVRİM

Süt çocuğunun toplardamarına en uygun su ve tuz eriyikleri yeterli miktarda vererek su yitimini ödünlcmeye yarayan yöntem sayesinde, ivegen su yitiminin evrimi son yıllarda büyük ölçüde iyileşmiştir.

Bununla birlikte, tedaviye geçmeyi karmaşıklaştıran ve uzun dönemde damar ya da böbrek bozukluklarına yolaçma olasılığı bulunan bazı güçlükler vardır. Ama, toplardamar yoluyla 1-2 saat su verilebilmişse, bebeğe kurtulmuş gözüyle bakılabilir.

TEDAVİ

İvegen su yitimi ciddi bir tehlike olarak ele alınmalıdır. Eskiden, ivegen su yitiminden ölümlere çok sık raslanırdı. Günümüzdeyse, hemen her zaman denetim altına alınabilmektedir. Gene de bazı kurallara mutlaka uymak gerekir:

— beslenme rejimi iyi ayarlanmalıdır;

— sindirim sistemi enfeksiyonları ve öteki enfeksiyonlar zamanında tedavi edilmelidir;

— süt çocuğunun su gereksinimi iyi bilinmeli, susadığı zaman, özellikle sıcak aylarda, içecek şeyler (su, şekerli su, haşlanmış sebze suyu) verilmelidir;

— üstü fazla örtülmemelidir;

— odasının sıcaklığı aşırı olmamalıdır (20′ C yeterlidir);

— kustuğunda hemen, az miktarlarda ve sık sık, içecek verilmelidir (kilo başına yaklaşık 110 smVkg);

— ishal olursa süt kesilmeli, yerine havuç çorbası verilmelidir;

— ağırlık yitimini görmek için bebek tartılma-hdır;

— ağırlık yitimi önemliyse, gerekli donatımları bulunan bir çocuk hastalıkları kliniğine başvurulmalıdır.

0 yorum:

Yorum Gönder