Boğmaca

Sık raslanılan ve çocukları son derece rahatsız eden bir hastalıktır. 12 aylıktan küçük süt bebeklerinde iyice tehlikelidir.

Hastayla temas sonucu doğrudan doğruya geçer. Bulaşıcılığı, başlangıç döneminde, niteleyici öksürüklerin başlamasından önce en yüksek düzeyde olduğundan, hastanın sağlıklı çocuklardan ayrılmasına karşın kolayca yayılır.

Teşhis: Kuluçka dönemi kısadır: 5-10 gün. Tehlike işaretini ateş ve özellikle geceleri gden öksürük nöbetleri verir. Öksürük süreklidir, soluk kesilmesine ve daha başlangıçta kusmalara neden olur. Teşhis genellikle bu evrede değil, çok daha sonra, belirtilerin başlangıcından sonraki 8 vede 15 günde, tipik boğmaca öksürükleri başladıktan sonra konabilir. Öksürük nöbeti, giderek zayıflayarak soluksuz kalmayla sonuçlanan, daha sonra, «horoz ötüşüne» benzer gürültülü bir soluk yermeyle yeniden başlayan bir dizi «gürültülü soluk verme» biçimindedir. Nöbet sırasında çocuğun yüzü kızarır, bakışlarında korku okunur. Nöbetlerin sayısı değişiktir; geceleri gündüzden daha sık gelir. Öksürükler çoğunlukla, balgam çıkarma ve kusmayla sona erer. Muayenede genel durum normaldir, ateş yoktur.

Evrim: Evrim iyileşmeye doğrudur. Çocuk 5-6 haftada iyileşir, ama nekahet dönemi uzun sürer. «Boğma-camsı» bir öksürük aylarca sürebilir, hattâ en küçük bir nezlede yeniden başlayabilir (boğmaca tiki); ama bulaşmaya neden olmaz.

Hastalığın üstünde önemle durulması gereken biçimi, çok tehlikeli olan süt bebeği boğmacasıdır. Ölüm tehlikesi vardır; teşhis de güçtür. Bazen, öksürük nöbetleri yerine soluk durması ve sık sık kusma görülür. Çırpınmalara, hattâ apansızın ölüme yolaçabileceğinden, bebeğin hastaneye kaldırılması gerekir.

İhtilatlar

Enfeksiyon eklenmesi: Hastalığa bir bronş iltihabı (bronşit) eklenebilir.Boğmaca zatürresi daha ender görülür; erken evrede ortaya çıkarsa, teşhisi kolaylaştırır ve geleceğin tehlikeli olabileceğini daha ilk günlerde belli eder. Geç evrede ortaya çıkabilir. Antibiyotiklerin bulunmasından bu yana daha az Taşlanmaktadır. Başka bir ihtilat olan boğmaca zatürresinin ciddiliği, çocuktan çocuğa değişebilir.

Tümbeyin iltihabı: Çok ender görülmesine karşılık çok ciddi bir ihtilattır. Hızla ölümle sonuçlanır ya da kalıcı izler bırakır. Geç ortaya çıkar (3. haftada); çok daha sık görülmekle birlikte, çırpınmalar daha az tehlikelidir.

Tedavi: Boğmaca teşhisi konan çocuk, sağlıklı çocuklardan ayrılır, burun ve boğazı mikroptan arındırılarak yatakta dinlendirilir. Yatıştırıcı ilaçlar vermek, öksürük nöbetlerinden sonra yemek yedirmek gibi çarelere de başvurulabilir. Antibiyotikler, fazla etkili olmamakla birlikte, yararlıdır. Süt bebeklerine çok özel bir tedavi uygulamak gerekir.

Koruyucu tedavi, kısa dönemde çocuğu sağlıklı çocuklardan ayırmaya (öksürük nöbetlerinin başlamasından 30 gün geçinceye kadar) dayanır; çocuk çok erken,bir evrede muayene edilebilmişse gamaglobülinlerle, hastalığın hafif geçmesini sağlayacak bir tedavi denenebilir. Ama geç dönemde bu tedaviye girişilmemelidir. Boğmaca aşısı etkilidir; ama çok erken yapılmamalıdır.

Çocuklarda görülen bulaşıcı bir hastalıktır. Hapşıran ve ök­süren kimseler­den saçılan tü­kürük damlacıklarıyla bulaşır. Ço­cukların 3 vede 4 aylıkken boğmacaya karşı aşılanması uygundur. Aşı boğ­maca hastalığını önlemez, ancak hafif geçirilmesini sağlar. Hapşırma ve öksürme nöbetleri ciddi belirti­lerdir. Çocuğun öksürük nöbetleri sırasında yatakta istirahat ederek uyuması sağlanmalıdır. Öksürük nöbetleri geldiğinde pencereler açılmalı, odaya temiz hava girmeli­dir. Odada kesinlikle sigara içilme­melidir.
Boğmaca Hastalığının Bitkisel Tedavisi:

Tedavisi:
* Yaş veya kum gelincik çiçekle­rinden bir tutam alınır ve kaynamak­ta olan bir çay bardağı suya konur. Bir dakika kadar kısık alevde dem­lendikten sonra balla tatlandırılır. Günde 2 – 3 fincan içilir.
* 5 gr. gelincik tohumu toz haline getirildikten sonra 100 gr. balla ka­rıştırılır. Günde 2 – 3 defa bir çay ka­şığı yenir.
* Bir siyah turpun, ortası oyulup çukur hale getirildikten sonra, içi balla doldurulur. Daha sonra bir bardak üzerine yerleştirilir. Alta sı­zan ballı turp suyundan boğmacalı çocuklara, günde 3 – 4 çay kaşığı içi-rilir.
* Kaynamakta olan 100 cc. suya, 10 gr. mayıs papatyası konulduktan sonra bir dakika kısık alevde demle­nir. Soğuyunca balla tatlandırılarak, günde 3 – 4 kahve fincanı içirilir.
* Öksürük başladığında dile çöre-kotu yağı sürülür, ayrıca günde 4 – 5 damla çörekotu yağı kesmeşekere damlatılarak emilir.